Mag ik zelf aangifte van overlijden doen? Als service bied ik u aan om de aangifte van overlijden te verzorgen. Dit gebeurt in de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden. Vaak ga ik samen met een familielid aangifte doen. Realisseert u zich hierbij dat het een puur formele handeling is. De gemeente heft een lege van € 12,10 (2013) voor de akte. Wat betekent het wanneer ik opdrachtgever wordt van de uitvaart? De opdrachtgever blijft verantwoordelijk voor alle zaken die betrekking hebben op de uitvaart. Onder andere ook de financiële afwikkeling van de uitvaart. Denk daarbij aan asbestemming, grafrechten en de grafsteen. Wat moet ik doen met overheidsdocumenten als paspoort en rijbewijs? Een paspoort of ID van iemand die is overleden moet u in leveren bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente. Het rijbewijs hoeft u niet in te leveren. Welke instanties krijgen, na het doen van aangifte, automatisch bericht van het overlijden? De gemeente informeert automatisch diverse instanties over de nieuw ontstane situatie. In principe worden geïnformeerd: de Belastingdienst, grote pensioenfondsen en ziektekostenverzekeraars (in verband met uitkeringen), de Sociale Verzekeringsbank (AOW, ANW), Rijksdienst Wegverkeer en ook het UWV (WW, Ziektewet, WAZ, WIA, WAO, Wajong). Uiteraard doet de gemeente haar best om alles goed te verwerken. Helaas gaat soms toch iets fout en het is uw eigen verantwoordelijkheid om na te gaan of alle instanties daadwerkelijk geïnformeerd zijn. Indien je na enkele weken nog niets gehoord hebt van de verschillende instanties, neem dan zelf contact op. Een aantal afdelingen binnen de gemeente worden bijna altijd ook in kennis gesteld, zoals: WOZ, rioolrecht en afvalstoffenheffing. Hoe kan ik noodzakelijke betalingen verrichten van een geblokkeerde bankrekening? Bij een geblokkeerde bankrekening staat de bank betalingen voor gas, water en licht wel toe. Doorgaans staan banken ook toe om de kosten van de uitvaart van de geblokkeerde rekening te betalen. Hoe zit het met een en/of-rekening als één rekeninghouder is overleden? Een en/of-rekening mag niet door de bank worden geblokkeerd. De achterblijvende partner kan gewoon over de rekening blijven beschikken en ook geld opnemen via de eigen pas. De pasjes, creditcard en pincodes van de overledene zijn overigens niet meer geldig en kunnen dus ook niet meer worden gebruikt. Om de tenaamstelling van deze rekening te wijzigen, is een verklaring van erfrecht nodig. Hoe zit het met een bankrekening, bankkluis of effectenrekening? Een bank mag de rekeningen ten name van de overledene blokkeren. Periodieke betalingen worden meestal door de bank stop gezet. Als erfgenamen de rekening toch willen gebruiken, hebben ze een verklaring van erfrecht nodig. Op het moment dat deze aan de bank is overlegd, kunnen de erfgenamen weer over de rekening ten name van de overledene beschikken. Deze rekeningen worden vaak ervenrekeningen genoemd. Heeft de overledene een bankkluis op zijn/haar naam staan, dan dient voor toegang, een verklaring van erfrecht overlegd te worden. Overigens is de bank niet op de hoogte van de kluisinhoud. Een eventuele effectenrekening wordt geblokkeerd als de overledene de enige rekeninghouder is, totdat een verklaring van erfrecht overlegd wordt. In geval van een geblokkeerde bankrekening is het verstandig om de werkgever te informeren om op een andere rekening het geld te storten. Wat te doen met verkregen Koninklijke onderscheidingen? Bij leven ontvangen Koninklijke onderscheidingen dienen na overlijden te worden teruggegeven aan de staat, omdat men de onderscheiding in bruikleen heeft. Bij het terugsturen van de onderscheiding dient officieel slechts een begeleidend schrijven te zitten waarop de naam, geboortedatum en de datum van overlijden staat vermeld. Bruikleen van de onderscheiding kan echter tegen betaling voor onbepaalde tijd worden verlengd. Meer informatie hierover bij Kanselarij der Nederlandse Orden, Postbus 30436, 2500 GK, Den Haag. Hoe kunnen abonnementen worden beëindigd? De meeste abonnementen worden betaald via de bank. Neem daarom bankafschriften van de laatste twee jaar goed door en maak een opstelling. Vaak is het mogelijk om restitutie te krijgen op reeds betaalde abonnementen. U kunt ook gebruik maken van de opzegdienst. Het overlijden van uw dierbare is via deze website snel en eenvoudig te melden bij alle instanties, zoals bijvoorbeeld banken, verzekeraars, energiebedrijven, telecom, kranten, goede doelen en tijdschriften. De Opzegdienst zorgt er vervolgens voor dat automatische incasso's worden stopgezet en restituties van reeds betaalde abonnementsgelden worden aangevraagd. Ook kan de Opzegdienst een wijziging tenaamstelling in verband met overlijden doorgeven.
Mag je ook zonder kist begraven of gecremeerd worden? De wet zegt dat een lichaam omhuld moet zijn op het moment van begraven of cremeren. Dit kan dus ook bijvoorbeeld in een wade (www.wikkelgoed.nl). De overledene moet dan wel op een stevige plank of baar van wilgentenen opgebaard worden. Wanneer moet de begrafenis of crematie plaatsvinden? De begrafenis of crematie mag niet eerder dan 36 uur na het overlijden plaatsvinden. Verder mag de begrafenis of crematie niet later plaatsvinden dan uiterlijk op de zesde werkdag na die van het overlijden. De dag van overlijden telt niet mee. Zo nodig kan via de Officier van Justitie toestemming gevraagd worden hiervan af te wijken. Bijvoorbeeld, omdat er nog iemand uit het buitenland moet overkomen. Kan ik hulp krijgen bij het invullen van mijn eigen wensen? Vanzelfsprekend kan ik u, in een zogenaamd voorgesprek, helpen met het op papier zetten van uw uitvaartwensen. Neemt u hiervoor geheel vrijblijvend contact met mij op. Moet ik persé een rouwauto gebruiken voor het vervoer? Naast de standaard rouwauto in de kleuren zwart, wit of grijs zijn er volop alternatieven. Denk hierbij aan de uitvaartbus, waar ruimte is voor zowel de overledenen en de bloemen en ongeveer 15 nabestaanden (www.uitvaartbus.nl). Daarnaast zijn er ook alternatieven als de uitvaartfiets, een motor met zijspan, een uitvaarttruc en een koets. Ook is het mogelijk om uw eigen auto te gebruiken. Zolang er maar een kist in past. Kan ik mijn lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap? Ja, dat is mogelijk. Wie zijn lichaam ter beschikking stelt aan de medische wetenschap helpt daarmee aanstaande artsen en specialisten hun vakgebied te beheersen. U dient met uw huisarts of behandelend arts in het ziekenhuis een aantal stappen te doorlopen om in aanmerking te komen hiervoor. Na overlijden wordt het lichaam direct overgebracht naar het ziekenhuis. Daar blijft het gedurende langere tijd, soms wel een paar jaar. Het is mogelijk een herdenkingsdienst te organiseren omdat er geen plechtigheid kan plaatsvinden. Wies Sanders uitvaartbegeleiding helpt u hier graag bij. Kun je vooraf al dingen regelen? Het kan handig zijn om een adressenlijst samen te stellen van diegene die u op de hoogte wilt stellen van het overlijden. Wanneer u een eigen rouwkaart wilt ontwerpen is het goed om bijvoorbeeld al een afbeelding uit te zoeken die u op de kaart wilt hebben. Het maken van een rouwkaart vraagt meestal tijd en moet vaak snel op de post om mensen tijdig te kunnen informeren. Ook is het handig om verzekeringspolissen en eigendomsbewijzen van een graf bij de hand te hebben. Wat gebeurt er bij een niet-natuurlijke doodsoorzaak? Bij een niet-natuurlijke doodsoorzaak, zoals bij een ongeluk, wordt naast een arts ook de politie ingeschakeld. De uitvaart kan pas geregeld worden, wanneer het lichaam is vrijgegeven. Wat gebeurt er in geval van euthanasie? Voor de laatste verzorging en alles wat daarop volgt, maakt het niet uit waar of hoe iemand overleden is. In geval van euthanasie komt de gemeentelijke schouwarts langs voor onderzoek, omdat euthanasie gezien wordt als een onnatuurlijke dood. Nadat het lichaam vrijgegeven is, gaat alles op dezelfde wijze als bij overlijden door een natuurlijke doodsoorzaak. Wat moet ik doen bij overlijden? In eerste instantie belt u de huisarts of de centrale huisartsenpost. De arts komt zo snel mogelijk om het overlijden vast te stellen en maakt dan een officiële verklaring van overlijden. Deze verklaring is nodig om aangifte van overlijden te doen bij de burgerlijke stand. Vervolgens kunt u de naaste familie op de hoogte stellen. Wanneer u er aan toe bent, kunt u contact met Wies Sanders opnemen om u te helpen met het regelen van het afscheid.
Wij willen graag zo veel mogelijk zelf doen, mag dat? Natuurlijk mag dat. Ik, als uitvaartbegeleidster, zal u zoveel mogelijk uitnodigen om zelf te spreken, muziek te maken en bijvoorbeeld zelf de kist te dragen. Ik begeleid u hierin. Het dragen van de kist kan bijvoorbeeld een belangrijk onderdeel zijn bij de verwerking van het verlies. Niet alleen kinderen, maar ook naasten mogen de kist dragen. Het is vaak ook mogelijk om de kist op een rijdende baar te plaatsen en lopend te begeleiden. U hoeft dan niet bang te zijn dat het te zwaar wordt. Is live muziek tijdens een uitvaart toegestaan? Live muziek is bijna overal toegestaan en kan zeer sfeervol zijn. De mogelijkheden zijn eindeloos: een koor dat 'Ave Maria' zingt in een kerk, een plaatselijke band die optreedt bij het afscheid, een pianist of zanger(es). Er zijn vele mogelijkheden. Ik kan u hierin adviseren Mogen kinderen ook bij de plechtigheid aanwezig zijn? Dat mag uiteraard. Ook naar het crematorium, de begraafplaats en bij het condoleren kunt u uw kinderen gerust meenemen. Een aandachtspunt is wel dat elk kind anders reageert op een overlijden. Als ouder kunt u het best zelf inschatten wat uw kind aan kan. Belangrijk is dat, vooral wanneer u jonge kinderen meeneemt, u zelf ook wel toe moet kunnen komen aan het afscheid nemen. Kan ik extra tijd reserveren voor een plechtigheid in het crematorium? U kunt zoveel tijd afspreken als u zelf wilt. De meeste crematoria hanteren een basistijd. U kunt voor zowel de aula als de koffiekamer tegen meerkosten extra tijd reserveren. Dit dient u wel van te voren aan te geven. Wat gebeurt er met de bloemen na een begrafenis of crematie? Bij een begrafenis blijven de bloemen meestal achter op het graf. Wel kunt u vragen of u bijvoorbeeld de linten en kaarten mee kunt nemen of dat ze eraf gehaald worden wanneer de bloemen verwijderd worden (wanneer ze verwelkt zijn). Bij het crematorium worden de bloemen op bloementafels gelegd of bij de strooivelden. U kunt de bloemen ook meenemen en bijvoorbeeld op het graf van een dierbare leggen of ze mee naar huis nemen. Na verloop van tijd worden de bloemen door het crematorium opgeruimd. Hoe kan ik me het beste voorbereiden op het spreken tijdens een uitvaart? Het houden van een persoonlijke toespraak geeft de uitvaart vaak een bijzondere en intense lading. Echter is het niet voor iedereen makkelijk te kunnen verwoorden wat er in een periode van rouw allemaal door je heen gaat. De angst om niet uit je woorden te komen of in huilen uit te barsten is heel reeël. Een goede voorbereiding van het houden van een toespraak kan u helpen om toch een persoonlijk woord te spreken. Kijk hieronder voor de tips die u kunnen helpen een goede toespraak te houden. • Laat uw hart spreken. • Beslis of u de overledene rechtstreeks wilt toespreken (Je bent...) dan wel of u óver de overledene spreekt (Hij/zij was...). • Laat de sfeer van de toespraak overeenkomstig de omstandigheden zijn. Als de overledene een lang en goed leven heeft gehad, zal ook een beetje humor zeker niet misstaan. De emoties bij uzelf en bij de toehoorders zullen dat niet toestaan als iemand op jongere leeftijd en na veel lijden is gestorven. • Verzamel, voor u de definitieve tekst schrijft, eerst gegevens over: - voorvallen uit het leven van de overledene - eigenschappen van de persoon - betekenis van de persoon voor nabestaanden • Zoek enkele passende dichtregels op die de persoon karakteriseren. • Is de tekst klaar, lees hem dan enkele malen hardop in het bijzijn van enkele andere betrokkenen voor. Aanvankelijk zal dat voor u als spreker en voor de toehoorders nogal emotioneel zijn, maar als de eerste glimlachen verschijnen, zult u zich sterk genoeg voelen om de toespraak te kunnen houden. • Lees de tekst langzaam en duidelijk voor. • Print de voorleestekst in een groter lettertype uit. • Breng in de tekst pauze- of ademhalingsstreepjes aan.
Hoe weet ik dat de as in de urn ook zeker de as van mijn dierbare is? Er zijn procedures die moeten worden nageleefd die borgen dat de identiteit van de overledene kan worden vastgesteld. De uitvaartverzorger plakt een identificatiestickertje met een nummer op de kist. Bij aankomst bij het crematorium wordt de identiteit gecontroleerd aan de hand van meegenomen documenten en het nummer op de kist. Dit gebeurt nogmaals voordat de kist wordt ingevoerd in de oven. Op de kist gaat een vuurvast steentje met het unieke crematienummer. Dit gaat mee in de oven en blijft in de as aanwezig, totdat de as bijvoorbeeld verstrooid wordt. Aan de hand van dit steentje kan altijd de identiteit van de overledene worden vastgesteld. Als de sticker niet op de kist is aangebracht, of de gegevens kloppen niet met de documenten, zal de familie gevraagd worden de overledene alsnog ter plekke te identificeren. Hoeveel as blijft er over na de crematie van een volwassene? Van een volwassen persoon blijft ongeveer 2,5 - 3 kg as over. Hierbij zitten ook de verbrandingsresten van een kist. Wanneer mag ik de as ophalen? Het is wettelijk bepaald dat de as minimaal een maand bij het crematorium bewaard blijft. In die weken krijgt u een brief thuis waarin u binnen een half jaar moet aangeven wat u met de as wilt doen. Waarom moet ik mij legitimeren als ik de as ophaal? Het crematorium kan de as alleen meegeven aan de aanvrager van de crematie of een door de aanvrager gemachtigde. Het crematorium moet kunnen controleren of de juiste persoon de as ophaalt of dat er een machtiging is afgegeven. Mag de as ook in de eigen tuin verstrooid of begraven worden? Als de grond uw eigendom is, mag dat. Anders heeft u toestemming van de eigenaar nodig. Bij het maken van de keuze tussen verstrooien en begraven kunt u nadenken over de vraag of u het belangrijk vindt dat de as nog verplaatst kan worden, bijvoorbeeld bij een verhuizing. Wat moet ik doen als ik de as wil meenemen naar het buitenland? Informeer bij consulaat/ambassade van het desbetreffende land. Bij veel landen gaat dit vrij eenvoudig en heeft u alleen een crematieverklaring (in een voor dat land leesbare taal) en een afgesloten asbus nodig. Het crematorium kan u hieraan helpen. Bij sommige landen gelden echter strenge regels. Informeert u voor de zekerheid dus altijd. Het crematorium kan u meestal aan de benodigde papieren helpen. Ben ik vrij in het kiezen van een urn of monument voor een urnentuin? Het is belangrijk dat u altijd in overleg treedt met het crematorium of de begraafplaats waar wordt bijgezet. De maten van de nissen in urnenmuren kunnen verschillen en ook zijn er meestal regels voor maatvoering en soms uitvoering van monumenten. Mag ik as ook ergens anders verstrooien dan op een officieel verstrooiterrein? Ja, mits u toestemming vraagt en krijgt van de eigenaar van de grond waarop u de as wilt verstrooien. Er is overigens veel mogelijk rond asverstrooiing. Ik kan u daarin adviseren. Mag ik de as ook thuis bewaren? U mag de asbus ook mee naar huis nemen om deze thuis of in de tuin een geheel eigen plekje te geven.
Wat houdt de laatste verzorging in? De laatste verzorging van een overledene houdt in dat we de overledene opfrissen en kleden. Flink wassen zoals dat vroeger gebeurde doen we eigenlijk niet meer, omdat dit de conditie van de huid vermindert. Na het opfrissen kunnen we het lichaam inwrijven met een bodybalm, zodat de huid wat minder snel indroogt. Na het kleden kunnen we wat lichte make-up aanbrengen. Overtollige haargroei wordt bijvoorbeeld ook verwijderd. Eigenlijk verzorgen we zoals de overledene zichzelf bij leven verzorgde. Mag ik de overledene zelf de laatste verzorging geven? Natuurlijk mag dat. Het is het laatste wat je nog voor je dierbare kunt doen. Als uitvaartbegeleidster kan ik u daar ook bij helpen (bijvoorbeeld met wassen en aankleden). Samen met een aantal andere handelingen heet dit de laatste verzorging. Je kunt er ook bij aanwezig zijn en alleen maar toekijken. Het zelf verzorgen van de overledene kan steun bieden in het rouwverwerkingsproces. In bepaalde culturen is het heel gebruikelijk dat nabestaanden de overledene zelf de laatste verzorging geven. Zijn er regels voor de kleding van een overledene? Bij voorkeur kleding van natuurlijke materialen. Geen schoenen en panty’s. Synthetisch materiaal belemmert bij begraven een goede vertering van het lichaam. Een bril of sieraad hoeft niet afgedaan te worden. Is het waar dat de botten van een overledene worden gebroken? Nee, dit is een fabeltje! Er wordt nooit iets gebroken. Na het overlijden treedt er in de spieren een reactie op, die het lichaam doet verstijven. Dit wordt lijkstijfheid of rigor mortis genoemd. Na een aantal dagen verdwijnt dit ook weer en wordt het lichaam geleidelijk aan weer slap. Soms is het niet mogelijk om kleding, vooral niet-elastische aan te trekken. De lijkstijfheid wordt in dat geval opgeheven, door het lichaamsdeel een aantal keren langzaam heen en weer te buigen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de armen bij het aantrekken van een jurk.
Is een eigen graf ook eigendom? Het graf wordt voor een bepaalde periode (10, 20 of 30 jaar) aan de rechthebbende verhuurd. De grond blijft eigendom van de begraafplaats. Kan ik de rechten op bijzetting in een familiegraf (particulier graf) verlengen? Ja dat kan. Na afloop van de termijn van grafrecht kunt u de termijn verlengen. In de wet op de lijkbezorging (per 1-1-2010) is vastgelegd dat de houder van de begraafplaats voor een periode van 5 tot 20 jaar een verlening moet aanbieden. De periode die een begraafplaats voor verlening aanbiedt verschilt dus per begraafplaats. Kan ik elk monument op het graf plaatsen? Tot op zekere hoogte. Tegenwoordig is vaak veel mogelijk, maar begraafplaatsen kennen allemaal hun eigen regels met betrekking tot maatvoering of vormgeving van monumenten. Ook zijn er regels voor degelijkheid van het materiaal, constructie, etc. Het is belangrijk altijd vooraf met de begraafplaats te overleggen. U kunt geen monument plaatsen zonder toestemming (vergunning) van de begraafplaats. Wat gebeurt er als het graf wordt opgezegd? Dan zal de begraafplaats het graf op termijn ruimen en opnieuw uitgeven. De stoffelijke resten gaan dan naar een verzamelgraf, tenzij u zelf bepaald heeft dat u deze bijvoorbeeld wilt laten cremeren. Wat voor soorten graven zijn er? Er zijn verschillende soorten graven. In een eigen graf, ook wel huurgraf genoemd, heeft u zelf de keus wie er in het graf komen te liggen. Meestal zijn dit twee personen. De minimale huurperiode is 20 jaar, met de mogelijkheid dit later te verlengen. In een familiegraf worden meerdere familieleden begraven, meestal twee tot vier personen. De rechthebbende bepaalt wie er in het graf komen te liggen. In een algemeen graf liggen drie of vier personen, die geen familie van elkaar hoeven te zijn, bij elkaar. Tussen de overledenen zit een laag zand van ongeveer 50 centimeter. Ze worden begraven op volgorde van overlijden. Na 10 jaar kan het graf worden geruimd en dan is niet mogelijk om de bijzetting te verlengen. Mag je zelf een plekje uitzoeken op de begraafplaats? Dat verschilt per begraafplaats. Ik kan u daarover informeren. Mag je zelf weten op welke begraafplaats je begraven wilt worden? Ja, maar dan moet de begraafplaats van uw keuze daar wel toestemming voor geven. Bijvoorbeeld: u moet dan een bepaalde binding hebben met de gemeente waarin de begraafplaats is, door bijvoorbeeld geboorte of dat de ouders er ook begraven zijn. Geloofsovertuiging kan ook een rol spelen. Krijg je ook bericht als een algemeen graf wordt geruimd? Ja, daarvan krijgt u bericht. In de Wet op de Lijkbezorging is het als volgt geregeld: ten minste zes maanden en ten hoogste twaalf maanden. Voor het verstrijken van de termijn van uitgifte van een algemeen graf doet de houder van de begraafplaats daarvan schriftelijk een mededeling aan de belanghebbende bij dat graf wiens adres bekend is. Wat is een natuurbegraafplaats? Een natuurbegraafplaats biedt u meer ruimte dan een traditionele begraafplaats. De grafbedekking bestaat uit een zwerfkei, boompje, struik of iets kunstzinnigs, mits het niet in tegenspraak is met het milieu. Voor actuele adressen van natuurbegraafplaatsen kijkt u op www.uitvaart.nl.
Wat is een thuisopbaring? Een thuisopbaring houdt in dat de overledene in zijn of haar eigen huis in een kist of op een bed gekoeld wordt. Op die manier kunnen de nabestaanden op ieder gewenst moment en in een vertrouwde omgeving afscheid nemen. Blijft de conditie wel goed bij een thuisopbaring? Bij thuisopbaringen zorgt Wies Sanders uitvaartbegeleiding ervoor dat er goede koelapparatuur aanwezig is om de conditie optimaal te houden. Het is echter niet mogelijk om te garanderen dat de conditie van een overledene tot aan de dag van de uitvaart goed blijft, omdat dit onder andere sterk afhankelijk is van bijvoorbeeld medicijngebruik. Ook als het erg warm wordt in de opbaarkamer kan de conditie onverwacht snel achteruit gaan. Ik kom daarom dagelijks langs om de conditie van het lichaam te controleren. Ook kunt u mij dag en nacht bellen wanneer u zich zorgen maakt. Ik heb een donorcodicil. Kan ik dan wel worden opgebaard? Ja, de arts verwijdert de betreffende organen op zo'n manier dat aan de buitenkant van het lichaam niets te zien is. Ook overledenen met een donorcodicil kunnen dus na de medische ingreep gewoon worden opgebaard en op de normale manier worden begraven of gecremeerd. Wat is een familiekamer? Veel uitvaartcentra hebben een familiekamer of 24-uurs kamer. Hier kunt u de overledene bezoeken op elk door u gewenst tijdstip. U krijgt een pasje of sleutel, waarmee alleen u toegang heeft tot deze kamer. In deze kamer wordt de overledene ook gekoeld. In een standaard rouwkamer (meestal in combinatie met een centraal gekoelde ruimte) is bezoek mogelijk op afspraak. Zijn er ook andere mogelijkheden van opbaren dan met een koeling? Ja, naast een alternatieve methode van koelen met graszoden is er ook de mogelijkheid van thanatopraxie. Dit is een lichte vorm van balseming die sinds januari 2010 ook in Nederland toegestaan is.
Mag je ook zonder kist gecremeerd worden? De wet zegt dat een lichaam omhuld moet zijn bij begraven of cremeren. De overledene kan dan bijvoorbeeld opgebaard zijn in een lijkwade of andere doeken van natuurlijke materialen. Vraag bij het crematorium naar de regels. Wordt iedereen apart gecremeerd? Ja, de crematie-oven biedt slechts ruimte voor 1 kist tegelijk. Het is wettelijk ook niet toegestaan meer overledenen tegelijk te cremeren. Hoe lang duurt een crematie? Gemiddeld duurt het crematieproces tussen de 75 en 90 minuten. Waarom moet een pacemaker bij een crematie verwijderd worden? De pacemaker zou schade aan de oven kunnen veroorzaken, omdat de batterijen kunnen exploderen. Wat gebeurt er met het goud en chirurgisch staal dat overblijft na een crematie? De resten van edelmetalen en chirurgisch staal worden via de Landelijke Vereniging van Crematoria ingezameld. De opbrengsten gaan naar goede doelen. Iedereen kan voorstellen doen hiervoor. Mag ik bij het invoeren van de kist in de oven aanwezig zijn? Bij de meeste crematoria is dit toegestaan. Wel moet u van tevoren deze wens kenbaar maken. Meestal is er wel een limiet aan het aantal mensen dat mee mag naar de ovenruimte. Dit heeft te maken met veiligheid en beschikbare ruimte. Moet de afscheidviering in het crematorium plaatsvinden? Nee, de afscheidsbijeenkomst kan ook op een andere locatie plaatsvinden. Dat mag in een zaal van een restaurant, een galerie of bijvoorbeeld ook thuis, wanneer u daar de ruimte voor heeft. Ook kerken stellen tegenwoordig hun ruimte beschikbaar voor niet-kerkelijke uitvaarten. Ik kan u hierin adviseren. Naderhand is dan alleen de crematie in het crematorium nodig. Mag ik iets van mijn dierbare meegeven in de kist? Ja dat mag. Dit is bij veel culturen zelfs gebruikelijk. Het is alleen verboden voorwerpen van glas mee te geven omdat dit glas smelt en daardoor de ovenvloer beschadigd raakt. Ook voorwerpen met batterijen zijn verboden vanwege ontploffingsgevaar. Overleg dit altijd met uw uitvaartleider. Wat gebeurt er met de asresten na de crematie? Na afloop van de crematie wordt de ovenkamer zorgvuldig gereinigd. De as wordt samen met het identificatiesteentje afgekoeld, van metaaldelen ontdaan en in een afsluitbare urn verzameld. Op de deksel van de urn is de naam van het van het crematorium en het crematienummer gegraveerd. Wat gebeurt er met pacemakers , sierraden en bv kunstheupen/knieën? Pacemakers moeten worden verwijderd voordat iemand kan worden gecremeerd. Ze leveren namelijk ontploffingsgevaar op en dat kan de oven beschadigen. Stalen pinnen en ander orthopedisch edelstaal worden verzameld door alle crematoria in Nederland. De metalen worden gerecycled en de opbrengst wordt door de Stichting Dokter Vaillant (de eerste persoon die in Nederland werd gecremeerd) aan goede doelen gegeven.
Ik wil graag een persoonlijk kaart versturen, hoe moet dat? Bijna alle gewenste uitvoeringen van rouwdrukwerk zijn mogelijk. U kunt een foto, een tekening of een handgeschreven tekst aanleveren en daar een kaart uit ontwerpen. Wies Sanders uitvaartbegeleiding kan u daarin adviseren en werkt met ervaren DTP-ers. Ook kan zij u voorbeelden ter inspiratie laten zien. Daarnaast kunt u natuurlijk ook kiezen uit een bestaande collectie rouwdrukwerk. Hoe kan ik rouwpost verzenden ? Om rouwpost ook als dusdanig herkenbaar te laten zijn, gebruikt u naast rouwenveloppen (met een grijs/zwart of gekleurd kader) ook de speciale rouwpostzegels en verzamelt u de post in een rouwverzendset. Herkenbare rouwpost wordt zorgvuldig behandelt en wordt de volgende dag bezorgd. Waar kan ik rouwpost aanleveren voor verzending? Van maandag tot en met vrijdag is de verzendset verzendklaar, dan kunt u deze afgeven bij een Post.nl businesspoint. De rouwbrieven worden dan een dag later bezorgd. Een postkantoor is op deze dagen geopend van 9.00 tot 17.00 uur. Op zaterdag en zondag dient u de verzamelenveloppen in de Post NL brievenbus te werpen. Gebruik daarvoor altijd de opening 'overige postcodes'. De rouwbrieven worden dan op maandag bezorgd. Werp de verzamelenvelop in december nooit in de Post NL brievenbus. Dit leidt zeker tot vertraging van de bezorging van rouwbrieven. Van maandag tot en met vrijdag kunt u de verzamelenveloppen afgeven bij een postkantoor of Post NL Business Point. Buiten openingstijden en op feestdagen in december kunt u contact opnemen met Post NL Klantenservice 058 233 33 33. Wies Sanders uitvaartbegeleiding zal u hierbij van dienst zijn. Wat is de gebruikelijke termijn om dankbetuigingen te versturen? Dankbetuigingen worden meestal vier tot zes weken na de uitvaart verzonden. Uiteraard mag u daar gerust van afwijken. Belangrijker dan de vraag wat gebruikelijk is, is de vraag of de nabestaanden er aan toe zijn om de verzending te verzorgen.
Waar dient rekening mee te worden gehouden bij het verdelen van een erfenis? Bij de verdeling van de banktegoeden moet rekening gehouden worden met zaken als gedane voorschotten op de erfenis, verrekenbare schenkingen en het verschil van verkregen inboedelgoederen. Een erfenis kan pas verdeeld worden als alle erfgenamen het over de verdeling eens zijn. Bij onenigheid kan iedere erfgenaam bij de rechter een verdeling afdwingen, want volgens de wet is niemand gehouden in een onverdeeldheid te blijven. Dit betekent dat een rechter de erfgenaam die een verdeling eist meestal in het gelijk zal stellen. Het verdelen van een erfenis levert meestal weinig problemen op als de executeur of de gevolmachtigde, de erfgenamen goed op de hoogte heeft gehouden van de ontwikkelingen en hun mening erover telkens heeft gevraagd. Als de executeur of de gevolmachtigde dat niet of nauwelijks heeft gedaan, moet dat alsnog gebeuren voordat de erfenis verdeeld wordt. De kans is groot dat anders op dat moment alle frustraties en boosheid worden geuit. De verdeling van de erfenis kan daardoor vastlopen en soms wordt het conflict zo groot dat de rechter eraan te pas moet komen. Mediation kan zo'n geval een oplossing bieden. Er is geen testament. Wie zijn de erfgenamen? Er zijn vier groepen erfgenamen. De wet kijkt eerst of er personen te vinden zijn in de eerste groep. Zijn die er niet, dan komt groep twee aan de beurt, enzovoort. Is een erfgenaam binnen een groep al overleden, dan fungeren zijn of haar kinderen als plaatsvervuller. De groepen zijn als volgt ingedeeld: Groep 1: de echtgenoot of echtgenote en de kinderen. Is een kind overleden en heeft hij of zij kinderen, dan erven zij in diens plaats. Groep 2: ouders, broers en zussen van de overledene. Iedere ouder krijgt in deze situatie (minstens) een kwart van de nalatenschap. Is een broer of zus overleden, dan erven de neven en nichten. Groep 3: grootouders. Als die zijn overleden: ooms, tantes, neven en nichten. Groep 4: overgrootouders. Als die zijn overleden: (oud)ooms, tantes, etcetera. Wanneer is een verklaring van erfrecht vereist? Uit een verklaring van erfrecht blijkt wie de erfgenamen van de overledene zijn. Met een verklaring van erfrecht kan de notaris vaststellen aan wie de bank het saldo van de bankrekening van de overledene mag overmaken. De notaris moet daartoe eerst navraag doen bij het Centraal Testamentenregister en bij de Burgerlijke Stand. Erfgenamen kunnen onderling één van hen een volmacht geven om het geld van de bankrekening af te halen en te verdelen. Hoelang duurt het afwikkelen van een erfenis? Afwikkelen van een erfenis duurt gemiddeld een half jaar tot ruim een jaar. Soms is er dus veel geduld nodig. Veel zaken kunnen redelijk snel geregeld worden, maar andere kosten tijd. De aangifte erfbelasting dient uiterlijk 8 maanden na overlijden ingediend te zijn. Behandeling en afwerking door de Belastingdienst kost natuurlijk ook tijd. Wat is een verklaring van erfrecht? De notaris kan een verklaring van erfrecht afgeven om onder andere bankzaken, belastingen en verzekeringen te regelen. De notaris verklaart hierin - nadat alle gegevens zijn gecontroleerd - wie is overleden, of de overledene een testament heeft gemaakt en een aantal zaken die in dit document zijn bepaald. Bovendien verklaart de notaris wie de erfgenamen van de overledene zijn. De kosten van een verklaring van erfrecht kunnen sterk variëren, omdat de tarieven hiervoor vrij zijn. Documenten die een notaris onder andere nodig heeft om de Verklaring van Erfrecht op te stellen: overlijdensakte, personalia van de mogelijke erfgenamen, trouwboekje en mogelijk aanwezige afschrift testament, codicil en mogelijke huwelijksvoorwaarden. Soms is een verklaring van executele sneller en goedkoper opgesteld. Bij zeer kleine nalatenschappen is de verklaring van erfrecht soms niet nodig. Informeer bij bank, verzekeringsmaatschappij en hypotheekverstrekker. Wat is het beneficiair aanvaarden van een erfenis? Men kan de erfenis ook aanvaarden voor zover die positief is: 'beneficiair'. Net als bij het verwerpen van de erfenis moet bij beneficiaire aanvaarding een verklaring afgelegd worden bij de griffie van de rechtbank. Dit kan via een volmacht die in het bijzijn van de notaris ondertekent wordt. Bij beneficiair aanvaarden komen ook de schuldeisers aan bod, doordat de schulden zoveel mogelijk worden voldaan. Minderjarigen en personen die onder curatele staan, aanvaarden een erfenis altijd beneficiair. Een erfenis verwerpen of beneficiair aanvaarden kan door de notaris geregeld worden, maar het kan ook zelf bij de griffie van de rechtbank aangeven worden. Dat is goedkoper. Wanneer wordt een erfenis automatisch aanvaard? Niemand zit te wachten op een erfenis, waarvan de schulden groter zijn dan de bezittingen. De erfenis wordt wel automatisch aanvaard als bijvoorbeeld de inboedel al is verdeeld of als men bijvoorbeeld de auto van de overledene al heeft verkocht; de Belastingdienst beschouwt dit als een 'daad van zuivere aanvaarding'. Deze erven zijn dan ook aansprakelijk voor eventuele schulden. Hoe kan een erfenis verworpen worden? Om geen erfenis te aanvaarden met meer schulden dan bezittingen kan men de erfenis verwerpen. Hiervoor moet een verklaring afgelegd worden bij de griffie van de rechtbank. In de praktijk gaat dit verwerpen vaak via een volmacht die men ondertekent bij de notaris en men verliest hiermee met terugwerkende kracht de status van erfgenaam. Dat betekent dat men niet meer aansprakelijk is voor de schulden, maar ook geen recht meer heeft op goederen uit de erfenis. Ook om redenen van emotionele aard kan een erfenis verworpen worden. Wanneer dient er een professionele waardebepaling plaats te vinden? De waardebepaling van een banksaldo is simpel, maar wat is een auto of een antieke klok waard? Meestal kunnen de erfgenamen de waardebepaling van de erfenis zelf vaststellen om tot een eerlijke verdeling te komen. In een aantal gevallen is een officiele waardebepaling echter vereist of in ieder geval handig: • Er blijft nog een partner over en er zijn kinderen die erfgenaam zijn en de overgebleven partner wil de niet-opeisbare vordering officieel vastleggen. • Mogelijk zijn de schulden hoger dan de bezittingen. • Er zijn minderjarige kinderen die erfgenaam zijn. • De verwachting is dat erfbelasting betaald moet gaan worden. • Via het testament kan men verplichten tot een officiële waardebepaling
De overledene heeft een uitvaartverzekering. Mag Wies Sanders uitvaartbegeleiding dan toch de uitvaart regelen? Ja dat mag. U bent altijd vrij om te kiezen wie de uitvaart voor u gaat regelen. Wanneer u een natura pakket heeft (er worden dan diensten geleverd), wordt dit meestal in een kapitaal omgezet, met een waarde die door de verzekering wordt bepaald. Wanneer u een kapitaalverzekering heeft, wordt het kapitaal aan u, of na overleggen van de factuur, aan de uitvaartonderneming uitgekeerd. Wies Sanders uitvaartbegeleiding zal dit, wanneer u dit op prijs stelt, kosteloos voor u met de verzekering afhandelen.
Is het goed om kinderen bij de uitvaart te betrekken? U kent uw eigen kind natuurlijk het beste. Wies Sanders uitvaartbegeleiding is van mening dat openheid heel goed is voor kinderen. Uiteraard kunt u daar gedoseerd mee omgaan. Ik kan u advies geven en de nodige ondersteuning bieden. Mijn kind wil de overledene zien, maar is ook bang. Wat kan ik doen? De werkelijkheid is meestal vriendelijker dan de fantasie van het kind. Het zien en aanraken van een overledene valt veel kinderen heel erg mee. U kunt het kind voorbereiden door zoveel mogelijk feitelijke informatie te geven. Vertel het kind bijvoorbeeld dat de overledene bleek is, dat de huid koud voelt en dat de ogen gesloten zijn. Wat begrijpen kinderen en jongeren van de dood? Kinderen tot 3 jaar Tot drie jaar hebben kinderen niet een besef van het begrip 'dood' en kennen ze niet het onderscheid tussen levende en niet-levende dingen. Wel zijn ze bang om gescheiden te worden van papa of mama. Kinderen van die leeftijd voelen wat verlies is. Ook voelen ze de emotionele afwezigheid van een rouwende moeder. Dit geldt ook voor baby's. Jonge kinderen van 0 tot 3 jaar gaan op hun eigen manier met de dood om. Ze reageren vanuit hun behoeften. Soms tot schrik van volwassenen (meisje van twee jaar wil ontbijten op de kist, gezellig bij papa). Heel jonge kinderen kunnen niet bevatten dat de dood onomkeerbaar is, maar ze kunnen het enigszins begrijpen aan de hand van speelgoed dat stuk is en niet meer gemaakt kan worden. En je moet uitleggen dat de overledene geen pijn meer heeft, het niet koud heeft en zich niet ziek voelt. Kinderen van 3 tot 6 jaar Zij kennen het verschil tussen leven en dood (denk maar aan cowboytje spelen), maar ze beseffen nog niet het definitieve karakter van de dood. Ze beginnen te beseffen dat dood en verdriet met elkaar te maken hebben, maar voelen nog geen angst voor de dood. Ze tonen grote belangstelling voor de biologische kanten van de dood: "Kan opa mij nog horen als ik iets zeg?" "Is het nou niet zielig dat oma alleen in de kist onder de grond ligt?" Kinderen van 6 tot 9 jaar Bij hen begint het besef door te dringen dat de dood onomkeerbaar is, onherroepelijk en definitief. Wat het definitieve einde precies inhoudt, begrijpen ze echter nog niet, dat is voor hen erg verwarrend en beangstigend. Ze begrijpen nog niet goed dat doodgaan iedereen overkomt, vroeg of laat. Ze interesseren zich ook voor wat er na de dood gebeurt. Kinderen van deze leeftijd zijn kwetsbaar, omdat ze weliswaar de betekenis van de dood kunnen begrijpen, maar nog niet in staat zijn met de implicaties om te gaan. Kinderen van 9 tot 12 jaar Zij beseffen dat alles wat leeft ook doodgaat. De kinderen in deze leeftijdsgroep zijn minder afhankelijk van volwassenen en vragen niet altijd aandacht voor hun verdriet. Kinderen willen veel zelfstandig uitvinden en oplossen. Ook om niet kinderachtig te lijken. Omdat de gevoelens er toch uit moeten, vertonen ze soms lastig en opstandig gedrag. Kinderen van 12 jaar en ouder De onvermijdelijkheid en het universele karakter van de dood dringt door bij kinderen in de tienerleeftijd. Ze zien de dood als het onvermijdelijke einde van het leven. De persoonlijk emotionele afstand is echter nog groot: "het kan iedereen overkomen, behalve mensen in de eigen omgeving". Juist jongeren van die leeftijd worden diep geraakt wanneer ze van nabij met de dood te maken krijgen. Ze zijn in een fase waarin ze raagtekens zetten bij het leven. Ze vragen zich af wat de zin van het leven is. Waarom ben je op aarde en waar ga je naar toe? Een confrontatie met de dood maakt dat de vragen en soms ook de verwarring rondom het leven en de dood toenemen. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Wat moet ik doen wanneer mijn puber er niet over wil praten? Laat hen. Als ouder wil je heel graag het verdriet wegnemen of op zijn minst verminderen. Dat is begrijpelijk, maar het kan niet. Als je als puber nog niet weet wat je voelt en er al helemaal niets mee kunt op dat moment, wil je maar één ding: met rust gelaten worden. Pubers willen gewoon zijn, niet opvallen en niet zielig behandeld worden. Maar met rust laten, is niet hetzelfde als loslaten. Laat hem vrij in de keuze om wel of niet te praten, met jou, met een andere volwassene of met zijn vrienden, maar ga niet weg. Doe iets samen, onderneem leuke dingen. In de buurt blijven is het beste advies. De vanzelfsprekende aanwezigheid van een volwassene betekent veiligheid. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Hoe herken ik bij kinderen hun rouwgevoelens? Omdat kinderen hun gevoelens nog moeilijk onder woorden kunnen brengen, uiten ze deze vaak via hun gedrag. Dat gedrag kan zeer uiteenlopende vormen aannemen: • Verdriet • Angst dat bijvoorbeeld nu papa dood is, mama ook dood gaat. "En als jij doodgaat, wie zorgt er dan voor mij? "Straks krijg ik dezelfde ziekte als mijn zusje die is doodgegaan". Je moet kinderen uitleggen dat de meeste kinderen eerst groot worden voor ze doodgaan en dat ze niet noodzakelijkerwijs ook zullen sterven aan bijvoorbeeld kanker of een ongeluk. • Boosheid "mama heeft mij alleen gelaten", "waarom heeft God mijn papa niet beter gemaakt?", "waarom hebben mijn ouders niet beter voor mijn zusje gezorgd?" of • Jaloezie op vriendjes die nog wel een vader en moeder hebben. • Schuldgevoel "als ik niet zo stout geweest was, was mama niet doodgegaan", "ik was boos op mijn broer, daarom is hij doodgegaan". • Woede-aanvallen, buitensporig huilen, apathisch gedrag • Lichamelijke klachten als hoofd- of buikpijn zijn allemaal uitingen van normaal verdriet. • Slaap-, eet- of concentratiestoornissen • Regressief gedrag, dat wil zeggen dat ze terugvallen in een eerdere ontwikkelingsfase en weer gaan bedplassen of duimzuigen. • Aangepast gedrag Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Wanneer zijn bij kinderen hun eerste rouwreacties te verwachten en hoe zijn ze te herkennen? De eerste rouwreacties komen bij kinderen soms pas enkele weken of maanden nadien; zij schuiven het rouwen vaak voor zich uit tot ze voelen dat voldaan is aan hun behoefte aan veiligheid. Kinderen stellen hun rouwproces wel uit tot hun de omgeving, met name de ouders, weer in staat zijn om het kind te ondersteunen. Ze willen vaak eerst dat alles weer gewoon verloopt, dat er weer rust is. Niet zelden komt een relatie van ouders onder druk te staan tijdens een rouwproces, omdat ieder op een verschillende manier rouwt. Wij, als volwassenen, willen kinderen graag beschermen tegen verdriet, maar kinderen willen op hun beurt ook volwassenen beschermen. Ze verstoppen vaak hun verdriet om hun ouders te sparen, bang dat ze hem of haar weer verdrietig maken. Het is hier ook van belang te onderkennen dat kinderen lang niet altijd hun gevoelens met hun ouder(s) kunnen delen. Ze vinden het vaak heerlijk om er juist met mensen over te 'praten' die er minder of niets mee te maken hebben. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Kunnen kinderen lang rouwen? Nee, ze hebben wat dat aangaat een korte spanningsboog. Het is dan ook niet gek dat ze het ene moment erg verdrietig zijn en het volgende moment weer vrolijk op straat spelen. Het lijkt dan soms of ze alles vergeten zijn, maar dat is allerminst zo. Het is een normaal kinderlijk patroon van uitleven en beleven. Het plezier maken is voor hen een overlevingsstrategie. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Vertel ik mijn kind dat er sprake was van zelfdoding? Bij zelfdoding het goed om de waarheid te vertellen, hoe moeilijk dat ook is. Anders hoort uw kind het misschien van een ander. Dat is verwarrend, omdat hij dan niet weet wie hij moet geloven. Vertel wat er gebeurd is, maar laat de gruwelijke details weg. Leg uit dat de zelfdoding niets met het kind te maken heeft. Probeer z’n zelfvertrouwen weer op te krikken door hem extra veel complimenten te geven. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Wat kun je in het algemeen beter niet doen bij het ondersteunen van kinderen bij hun rouw? Ongevraagd adviezen geven: "Als ik jou was, . . ." Zelf de ontmoeting volpraten met voorbeelden en eigen ervaringen. Zeggen dat het kind intussen genoeg gerouwd heeft en het leven verder gaat. Gevoelens afnemen door tranen meteen te drogen of te doen alsof het allemaal niet zo erg is. Een oordeel geven of het allemaal beter weten. Fabeltjes over rouw vertellen zoals: 'als dat eerste jaar maar eens voorbij is', 'u kunt alleen goed rouwen door u gevoelens te tonen' en dergelijke. Zoeken naar oplossingen in plaats van luisteren. Proberen om iemand geforceerd op te vrolijken. Bang zijn om fouten te maken en daarom niks doen. Bang zijn om door te vragen. Kinderen en jongeren geven vaak kleine hints en zijn teleurgesteld als u daar niet op ingaat. Woorden gebruiken als: waarom, toch, als u nu, maar, zou u niet.. Clichés gebruiken. 'Het gaat wel weer over', 'het hoort bij het leven', 'u krijgt vast wel weer een nieuwe vriend', 'uw moeder is nu beter af, ze had zoveel pijn', 'uw opa was al oud, hij heeft een goed leven gehad'. Rouwende kinderen en jongeren behandelen alsof ze zielig zijn. Vertellen dat het verdriet ooit helemaal over is. Verbieden dat de jongere na verloop van tijd nog rouwt. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Is school van belang bij het ondersteunen van kinderen en rouw? Absoluut! Leerkrachten zijn een onmisbare steun voor kinderen en jongeren, want de wijze waarop leerkrachten omgaan met de intense momenten van verlies wordt vaak door kinderen en jongeren een leven lang herinnerd, zowel de goede als de negatieve ervaringen. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Vanaf welke leeftijd kunnen kinderen rouwen? Dat is vanaf het moment dat ze geboren zijn. Ze voelen aan wanneer degene aan wie ze gehecht zijn er niet meer is en voelen de verlatenheid. Kinderen voelen ook al heel jong wanneer hun ouders rouwen en slaan dat ook op. Ze voelen de veranderingen en de veranderde spierspanning waarmee papa of mama hen oppakt. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Rouwen kinderen anders dan volwassenen? Enerzijds rouwen kinderen net als volwassenen, want ook zij kennen intensieve gevoelens van verdriet, boos zijn, angst of gevoelens van schuld. Maar kinderen uiten zich anders, vooral non-verbaal. Als volwassenen moeten we moeite doen om de manier waarop kinderen zich uitdrukken te leren verstaan. Dat kan door zelf weer een beetje kind te worden (door het je te herinneren). Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren Begrijpen kinderen en jongeren de dood? Om te kunnen rouwen, moeten kinderen begrijpen wat de dood is. Als je kinderen vertelt over wat dood zijn is, moet dat op een manier die ze kunnen begrijpen. Dat is afhankelijk van de leeftijd. Je kunt een indeling maken in leeftijdsfases om een indruk te krijgen van hoe kinderen de dood zien, maar deze is tegelijkertijd afhankelijk van de ontwikkeling en de ervaring van ieder kind persoonlijk. Bron: Stichting Achter de Regenboog, verliesverwerking met kinderen en jongeren
Wat is thanatopraxie? Thanatopraxie is de tijdelijke conservering van het menselijk lichaam. Met thanatopraxie krijgt de huid van de overledene een natuurlijke kleur. Doordat met thanatopraxie de ontbinding van het lichaam maximaal tien dagen vertraagd wordt, blijft het lichaam zonder koeling en bij normale temperatuur toonbaar tot het moment van de uitvaart (binnen zes werkdagen na het overlijden). Waarom thanatopraxie? Thanatopraxie maakt een waardig afscheid mogelijk. Het zien en herinneren van de overledene zijn belangrijk voor het rouwproces. Nabestaanden ervaren het vaak als moeilijk te verwerken als zij hun overleden dierbare niet meer kunnen zien. Dat kan gebeuren als er bijvoorbeeld familie uit het buitenland moet komen óf als de ontbinding versneld wordt door de lichaamsconditie, het ziekteproces of omgevingsfactoren. Dankzij thanatopraxie krijgt de overledene weer een natuurlijke uitstraling. Familie en vrienden kunnen in rust bij hun geliefde zijn zonder dat de aanblik afschrikt. Waarom géén thanatopraxie? Ieder voor zich heeft gelukkig altijd de keuze met elk zijn/haar eigen persoonlijke overwegingen. Een belangrijk onderdeel in de langdurige (ethische) discussie over het al dan niet toestaan van thanatopraxie is, dat voorstanders vaak vinden dat thanatopraxie goed is voor de rouwverwerking. Tegenstanders zijn meestal van mening dat juist het zíen van het ‘natuurlijke verval’ goed is voor de rouwverwerking, omdat zij het verlies van hun dierbare dan sneller kunnen ‘aanvaarden’. Is thanatopraxie hygiënisch? Doordat bij thanatopraxie het ontbindingsproces tijdelijk stil staat, komt er geen lichaamsvocht en - geur vrij, waardoor de hygiëne gewaarborgd is. Om alleen díe reden al wordt in sommige landen thanatopraxie toegepast. Is thanatopraxie hetzelfde als balsemen? Balsemen is het conserveren van een gestorven lichaam voor onbepaalde (lees: lange) tijd, terwijl thanatopraxie een conserverende werking heeft voor maximaal tien dagen. De behandelingen zélf komen in grote lijnen met elkaar overeen; het grootste verschil zit in de samenstelling van de conserveringsvloeistoffen. Wie voert de thanatopraxie behandeling uit? Een thanatopracteur, die hier speciaal voor is opgeleid en daardoor over de juiste kennis beschikt. Zij hebben zowel een theoretisch als praktisch examen afgelegd. Hoe ziet een thanatopraxie behandeling er uit? Thanatopraxie is een specialistische behandeling, waarbij in de lies of de hals een kleine opening wordt gemaakt, waarna het bloed vervangen wordt door een vloeistof met een conserverende werking. De exacte hoeveelheid en samenstelling is afhankelijk van onder andere de conditie van het lichaam en de doodsoorzaak. Ook het verzorgen en eventueel herstellen van het uiterlijk van de overledene hoort bij de behandeling. Dankzij de combinatie met de tijdelijke conservering (maximaal tien dagen) betekent de behandeling optimale toonbaarheid van het lichaam. Na tien dagen zal het natuurlijke ontbindingsproces op gang komen.
