De dood wordt beschouwd als een definitief afscheid. En hoe waar dit ook is, soms is het ook de start van een nieuw begin...
De dood verenigt
“Er is al jaren geen contact meer met mijn zus José.”, vertelt Annemieke. Haar vader is overleden. “Ze heeft ook geen contact meer met mijn moeder. Wat er precies aan de hand is weten we eigenlijk niet.”
Het is niet de eerste keer en het zal ook niet de laatste keer zijn dat ik bij familie aan tafel zit waar onenigheid is binnen het gezin. Vaak zijn de oorzaken van het verloren contact niet helemaal duidelijk. Het wordt ervaren alsof het er nu eenmaal niet is. Als vanzelf komen verhalen over verloren contacten boven tafel. De enkele keer dat ik wat dieper inga op het hoe en waarom, lijkt slechte communicatie meestal de rode draad te zijn.
Nu vader overleden is, is het gemis van José nog schrijnender.
“Wordt ze wel op de hoogte gebracht van het overlijden van jullie vader?” vraag ik.
“Jazeker.” beaamt moeder. “En ze is ook van harte welkom bij de uitvaart.”
De dag van de uitvaart nadert en er is taal noch teken ontvangen van de “verloren dochter”. Het blijft spannend of ze wel of niet zal komen.
Als de muziek verstomt in de aula bij de aanvang van de afscheidsbijeenkomst, loop ik naar voren voor het welkomstwoord.
De deur achterin gaat open en zachtjes komen er twee vrouwen binnen die op de laatste rij plaatsnemen. Zou het…?
Het is een mooie ceremonie, liefdevolle woorden, troostrijke muziek. Aan he eind nodig ik de gasten uit voor de laatste groet. De twee vrouwen die stilletjes binnenkwamen groeten als eerste.
Wanneer de aula leeg is en het gezin als laatste bij vader is loop ik voorzichtig naar binnen om de plechtigheid af te ronden. “José is er.” zegt Annemieke. “Wil je haar vragen of ze nog even met ons bij pa wil zijn?”
Ik tref José in tranen bij de toiletten waar ze getroost wordt door haar dochter. Ik nodig beide uit om mee te gaan naar de familie om samen afscheid van vader/ opa te nemen. José twijfelt en vraagt zich af of moeder en zus dit echt willen. “Volgens mij is dit dé kans om het contact te herstellen.” zeg ik. Aarzelend lopen ze met mij mee. Moeder en de twee zussen omhelzen elkaar. Tranen vloeien terwijl ze vader gezamenlijk naar de crematieruimte begeleiden. Het begin is er.…
De dood scheidt niet alleen, de dood verenigt soms ook.